اولین نشست هم‌اندیشی صاحب‌نظران و فعالان اقتصادی درباره چالش‌ها و موانع نقش‌آفرینی بخش خصوصی در اقتصاد کشور، با حضور هیات رئیسه اتاق ایران و فعالان اقتصادی بخش خصوصی برگزار شد.
موضوع این نشست «پیمان‌سپاری ارزی؛ ترمز تولید و صادرات» بود و سخنران‌های اصلی آن علیرضا کلاهی صمدی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران، سعید ترکمان دهنوی، رئیس هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، مهرداد صابری عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، آریا صادق نیت حقیقی عضو هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران و آرش علوی عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران بودند.
رقبای ترک در بازار عراق علیه ایران
در ابتدای نشست، علیرضا کلاهی صمدی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران، گفت: موضوع قیمت‌گذاری دستوری و نرخ ارز غیرواقعی، مسئله‌ای است که حوزه تولید را با مشکل روبه‌رو کرده است.
کلاهی صمدی درباره پیمان‌سپاری ارزی هم گفت: اگر نمی‌توانید قیمت‌ها را در داخل کنترل کنید، حداقل بخش خصوصی واقعی را از پیمان‌سپاری ارزی معاف کنید. صادرات بخش خصوصی با پتروشیمی و غیره تفاوت دارد. ما در بهترین حالت 5 الی 10 درصد حاشیه سود داریم و مجبوریم و باید حتماً ارز را برگردانیم. معافیت کردن این بخش از الزامات ارزی، لازم است.
پیمان‌سپاری ارزی، بلایی برای اقتصاد کشور است
آرش علوی، عضو کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران نیز از پیمان‌سپاری ارزی به‌عنوان یک بلای اقتصادی یاد کرد و گفت: در سال ۹۷ برای مقابله با خروج سرمایه پیمان‌سپاری ارزی شروع شد و با توجه به پیامدهایی که داشت به‌جای درس گرفتن، بر آن پافشاری کردیم. در آن دوره اعلام شد که پیمان‌سپاری اجرا شود و برای واردات مشروع کشور، ارز به‌اندازه کافی با نرخ ۴۲۰۰ تومان وجود دارد که درنهایت، این سیاست منجر به خروج گسترده ارز از کشور شد.
پیمان‌سپاری ارزی، تاب‌آوری اقتصاد را تهدید می‌کند
مهرداد صابری، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در ادامه این نشست گفت: از اواخر قاجار و در دوره رضاشاه قانون انحصار تجارت خارجی وضع شده که همان پیمان‌سپاری ارزی است. ما به‌طور تاریخی نتوانسته‌ایم میان بخش خصوصی و دولت به گفت‌وگوی اعتماد ساز داشته باشیم. مثلاً آقای همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در سال 1398 گفت صادرکننده‌ها ارز خود را در ترکیه، خانه می‌خرند. این نماد نگاه دولت به بخش خصوصی است.
کارت‌های بازرگانی صادرشده در سامانه جامع آسیب‌شناسی شوند
کیوان کاشفی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران با بیان اینکه نمی‌توان به‌سرعت نحله فکری فعلی در بانک مرکزی که در طول پنج سال ایجاد شده و دستگاه‌های امنیتی و قضایی به آن گره خورده‌اند را از بین ببریم بیان کرد: پیشنهاد من این است که کمک کنیم با این نشست‌ها این نحله فکری هرچه بیشتر محدود شود.
او افزود: معافیت محصولات کشاورزی از پیمان‌سپاری ارزی، بخشی از مسیر خود را در دولت طی کرده است. به اعتقاد من اتاق باید همت کند این مسیر هرچه زودتر کامل شود. در این صورت دست‌کم بخشی از تولیدکنندگان را از این موضوع معاف کرده‌ایم.
پیمان‌سپاری ارزی رشد صادرات را متوقف می‌کند
سعید ترکمان، رئیس هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران نیز در این نشست با اشاره به اینکه فعالان حوزه پلیمر، پروپیلن را هفته گذشته به قیمت 60 هزار تومان در بورس کالا خریداری کرده‌اند، گفت: این در حالی است که باوجود پیمان‌سپاری ارزی باید به بانک مرکزی تعهد دهیم که ارز 37 تا 40 هزار تومان را تحویل دهیم.
عضو هیئت نمایندگان اتاق سمنان گفت : طبق آمار وزارت صمت در سال گذشته بالغ‌بر 22 درصد افزایش پروانه تولیدی در صنعت پلیمر داشتیم و این 22 درصد از بورس کالا خرید داشتند. درحالی‌که صادرات این بخش در سال گذشته یک میلیارد و 606 میلیارد دلار بوده که حدود سه درصد رشد داشته است. درحالی‌که رشد وزنی صادرات ما باید 25 درصد باشد. بنابراین پیمان‌سپاری هرچه بیشتر باشد رشد صادرات، بیشتر متوقف می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه باوجود پیمان‌سپاری ارزی بازارهای هدف را در بلندمدت از دست خواهیم داد، افزود: با شرایط فعلی در بازار عراق صادرکننده خوش‌نام و حرفه‌ای امکان صادر ندارد و صادرکننده غیرحرفه‌ای جای آن را می‌گیرد. بازار 5 سال گذشته پلیمر در این کشور در دست ما بود اما در 6 ماه گذشته روند تغییر کرده است. در واقع به دلیل پیمان‌سپاری صادرکننده نمی‌تواند صادرات داشته باشد و ترجیح می‌دهد محصول خود را ریالی به فروش برساند.
ترکمان ادامه داد: صنعت پلیمر صنعت پیشران صادرات است و حجم صادرات این حوزه بسیار بالاست. اما با قفل پیمان‌سپاری شرایطی پیش آمده که بعضی از واحدهای کوچک و متوسط حوزه پلیمر، متضرر می‌شوند. در این شرایط برخی با طلا، تعهد ارزی خود را رفع می‌کنند؛ اما ثبت سفارش طلا برای همه یکسان نیست و برخورد وزارت صمت با این موضوع سلیقه‌ای است و حتی بعضی از واحدها دسترسی به این اطلاعات ندارند و یا با قیمت پایین‌تری دلارشان را می‌فروشند. این وضعیت را معاون ارزی بانک مرکزی هم تأیید می‌کند.
او تأکید کرد: حالا زمان این رسیده که بگوییم نه یارانه می‌خواهیم و نه صنعت را در چاله‌های مشکلات بیندازید یا با مشکلات، صادرکننده‌ها از بازار حذف شوند. با صادرات پایین بخش خصوصی واقعی، کالای تقلبی، جای کالای اصلی را می‌گیرد. نباید جایگاه خود را در بازار هدف از دست دهیم.
این عضو عیئت نمایندگان اتاق سمنان با بیان اینکه کشور سالانه 30 تن طلا نیاز دارد، گفت: تا الآن 400 میلیون دلار از پیمان‌سپاری صنعت پلیمر از طریق بازگشت طلا بوده و 6 تن طلا وارد شده است. یک پیشنهاد این است که در صنایعی که کامودیتی محور نیستند مثلاً در پلیمر 65 درصد کالا قیمت مواد اولیه است بتوانیم با آوردن طلا هم مشکل حاکمیت را حل کنیم و هم حباب سکه در بازار داخل از بین ببریم.
ترکمان افزود: با توجه به اینکه صنعت پلیمر در سال 10 درصد رشد داشته اما در سرمایه‌گذاری رشدی نداشت، پیشنهاد دوم این است که مدلی تعریف کنیم اگر واحدی 50 درصد سرمایه را توانست بیاورد بقیه را به‌صورت اعتباری بتواند ماشین‌آلات وارد کند.